Nauka w szkole jest bardzo ważną częścią życia każdego dziecka, ponieważ stwarza możliwość nabywania nowych umiejętności, zdobywania wiedzy i rozwijania osobowości. Jednak nauka w szkole wiąże się również z wieloma wyzwaniami, takimi jak wymagania akademickie, presja społeczna oraz czynniki środowiskowe.
Jednym z nich jest sposób ustawienia w klasie biurek dla dzieci, co może mieć znaczący wpływ na ich samopoczucie i wyniki w nauce. W tym artykule przeanalizujemy, wpływ aranżacji przestrzeni klasowej (klastry, biurka pojedyncze, biurka z regulacją wysokości) na procesy poznawcze zachodzące u dzieci, takie jak logiczne myślenie, kreatywność czy teoria umysłu.
Omówimy również niektóre cechy indywidualne, które mogą moderować wpływ ustawienia ławek w klasie na wyniki uzyskiwane przez uczniów. Na koniec przedstawimy kilka praktycznych wniosków i sugestii dla rodziców i nauczycieli, którzy chcą wspierać dzieci podczas ich edukacyjnej drogi ze szkoły podstawowej do szkoły średniej.
Jaka jest różnica między klastrami, biurkami pojedynczymi i biurkami do nauki na stojąco?
Klastry to ustawienie klasowe, w którym uczniowie siedzą w grupach po cztery lub sześć osób wokół wspólnego stołu lub biurka. Taki układ jest często stosowany na potrzeby pracy zespołowej i sprzyja interakcjom z rówieśnikami oraz pomaga rozwijać umiejętności społeczne.
Biurka pojedyncze to aranżacja sali lekcyjnej, w której uczniowie siedzą indywidualnie przy oddzielnych biurkach lub stołach. Taki układ jest często wykorzystywany do promowania pracy indywidualnej, koncentracji i samoregulacji.
Biurka do nauki na stojąco lub biurka z regulacją wysokości to konfiguracja, w której uczniowie mogą stać lub siedzieć przy biurkach lub stołach z funkcją zmiany wysokości. Taki układ jest często wybierany w klasach, gdzie przywiązuje się wagę do aktywności fizycznej, utrzymania prawidłowej postawy i korzyści zdrowotnych.
Jak ustawienie ławek w klasie wpływa na procesy poznawcze u dzieci?
Według najnowszych badań eksperymentalnych przeprowadzonych przez Tobia et al. (2022), zmiana aranżacji przestrzeni klasowej z układu klastrów na biurka pojedyncze może mieć pozytywny wpływ na zdolności logicznego rozumowania u dzieci. Logiczne myślenie to umiejętność stosowania reguł i zasad w celu rozwiązywania problemów i wyciągania prawidłowych wniosków.
Naukowcy odkryli, że gdy dzieci siedziały przy biurkach pojedynczych, ich wynik z zakresu logicznego rozumowania był na ogół wyższy niż wtedy, gdy siedziały w grupach. Sugeruje to, że biurka pojedyncze mogą tworzyć środowisko bardziej sprzyjające logicznemu myśleniu, ponieważ ograniczają rozpraszanie uwagi i sprzyjają koncentracji.
Jednak wpływ aranżacji przestrzeni klasowej na kreatywność i teorię umysłu dzieci był bardziej złożony i zależał od określonych cech indywidualnych. Kreatywność to zdolność do generowania nowych i użytecznych pomysłów lub produktów. Teoria umysłu to zdolność do rozumienia i przewidywania stanów psychicznych innych osób, takich jak ich przekonania, pragnienia i emocje.
Naukowcy odkryli, że gdy dzieci siedziały przy biurkach pojedynczych, dziewczęta wykazywały lepsze wyniki w zakresie teorii umysłu niż wtedy, gdy siedziały w grupach. Może to świadczyć o tym, że dziewczęta są bardziej wrażliwe na sygnały społeczne i lepiej funkcjonują, gdy mają więcej przestrzeni osobistej i prywatności.
Z drugiej strony, gdy dzieci siedziały w ławkach pojedynczych, bardziej samotne dzieci osiągały lepsze wyniki pod kątem teorii umysłu i kreatywności niż wtedy, gdy siedziały w grupach. Może to sugerować, że bardziej samotne dzieci mają większą motywację do angażowania się w zajęcia rozwijające wyobraźnię i symulacje umysłowe, gdy są odizolowane od rówieśników.
W innym badaniu przeprowadzonym przez Evans et al. (2018) sprawdzano wpływ biurek z regulacją wysokości na procesy poznawcze dzieci i ich osiągnięcia w nauce. Okazało się, że korzystanie z biurek do nauki na stojąco przez 16 tygodni poprawiło funkcje wykonawcze dzieci, takie jak pamięć robocza, kontrola emocjonalna i elastyczność poznawcza. Funkcje wykonawcze to procesy poznawcze wyższego rzędu, które umożliwiają zachowanie ukierunkowane na cel i rozwiązywanie problemów.
Naukowcy zauważyli też, że korzystanie z biurek z regulacją wysokości zwiększyło wyniki dzieci w czytaniu ze zrozumieniem o 12%. Oznacza to, że biurka do nauki na stojąco mogą poprawiać zdolności poznawcze dzieci, poprzez zwiększenie przepływu krwi do mózgu, skrócenie czasu w pozycji siedzącej i zachęcanie do aktywności fizycznej.
Jakie płyną z tego wnioski i sugestie dla rodziców i nauczycieli?
Wyniki tych badań sugerują, że nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania, jeśli chodzi o najlepsze ustawienie ławek w klasie. Różne aranżacje przestrzeni klasowej mogą inaczej wpływać na poszczególne procesy poznawcze i typy uczniów. Dlatego, podejmując decyzję o tym, jak ustawić ławki w klasie, rodzice i nauczyciele powinni wziąć pod uwagę zarówno charakter zadania, jak i indywidualne cechy dziecka.
Na przykład, jeśli zadanie wymaga logicznego rozumowania lub koncentracji, biurka pojedyncze mogą być bardziej odpowiednie niż klastry lub biurka do nauki na stojąco. Jeśli jednak zadanie wymaga kreatywności lub rozwoju umiejętności społecznych, klastry lub biurka z regulacją wysokości mogą być bardziej odpowiednie niż biurka pojedyncze.
Ponadto rodzice i nauczyciele powinni pamiętać o tym, że przejście ze szkoły podstawowej do średniej jest dla większości dzieci wydarzeniem stresującym, ponieważ wiąże się ze zmianą szkoły, nauczycieli, kolegów z klasy, programów nauczania i oczekiwań. Zmiana ta może mieć negatywny wpływ na samopoczucie dzieci i ich osiągnięcia w nauce. Dlatego rodzice i nauczyciele powinni w tym szczególnym okresie zapewnić dzieciom odpowiednie wsparcie i wskazówki.
Na przykład mogą pomóc dzieciom radzić sobie z emocjami, wzmacniać ich poczucie własnej wartości i pewność siebie, zachęcać do uczestnictwa i zaangażowania się w aktywności, a także tworzyć pozytywną i przyjazną atmosferę.
Podsumowanie
Reasumując, ustawienie ławek w klasie jest ważną kwestią, która może wpływać na samopoczucie dzieci i ich wyniki w nauce. Nie jest to jednak jedyny czynnik, który ma znaczenie. Decydując o aranżacji przestrzeni klasowej, rodzice i nauczyciele powinni wziąć pod uwagę również takie aspekty, jak wymagania związane z wykonywanymi zadaniami i indywidualne cechy dziecka.
Ponadto rodzice i nauczyciele powinni wspierać dzieci w okresie przechodzenia ze szkoły podstawowej do średniej, pomagając im zarządzać emocjami, wzmacniając ich samoocenę, zachęcając do zaangażowania i tworząc pozytywne środowisko. W ten sposób dzieci mają szansę w pełni wykorzystać swój potencjał i czerpać przyjemność z nauki w szkole.
